Lễ hội Bà Chúa Xứ – một lễ hội mang bản sắc dân tộc đậm nét, chứa đựng nhiều màu sắc địa phương Nam Bộ .Từ lâu đã trở thành một truyền thống, một thói quen văn hóa được duy trì qua nhiều thế hệ. Hàng năm, đến ngày vía Bà Châu Đốc, nhiều du khách phương xa và người dân địa phương lại có dịp hội tụ, cùng nhau cầu chúc nhiều may mắn và sức khỏe cho gia đình.
Xem thêm bài viết: Các lễ hội ở miền Tây không thể bỏ qua
Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ Núi Sam
Địa điểm tổ chức lễ hội bà Chúa Xứ
Lễ hội Bà Chúa Xứ núi Sam (còn gọi lễ Vía Bà) là một lễ hội của người dân Nam bộ. Được tổ chức ở dưới chân Núi Sam, thành phố Châu Đốc, tỉnh An Giang.
Thời gian tổ chức Lễ hội bà Chúa Xứ
Lễ hội Bà Chúa Xứ An Giang diễn ra hàng năm từ đêm 23/4 đến 27/4 (âm lịch).
Phần Lễ – Lễ hội Bà Chúa Xứ
Lễ vía Bà Chúa Xứ núi Sam bao gồm nhiều nghi lễ quan trọng, trong đó có 5 phần chính:
Lễ tắm Bà
Diễn ra vào 24 giờ đêm 23/4. Nước tắm tượng Bà là nước thơm, bộ y phục cũ của Bà được cắt nhỏ ra từng mảnh để phân phát cho người dân hay khách trẩy hội, đây được coi như lá bùa hộ mệnh giúp cho mọi người khỏe mạnh và trừ ma quỷ. Tuy nhiên, lễ tắm diễn ra một cách kín đáo và có 9 người phụ nữ đồng trinh mới được phép tắm cho tượng Bà.
Lễ thỉnh sắc Thoại Ngọc Hầu (Nguyễn Văn Thoại) về Miếu Bà
Lễ này được tiến hành vào lúc 15 giờ ngày 24/4. Các bô lão trong làng và Ban quản trị lăng miếu sang lăng Thoại Ngọc Hầu nằm đối diện với miếu bà làm lễ Thỉnh Sắc rước bài vị của Nguyễn Văn Thoại, bà nhị phẩm Trương Thị Miệt và bài vị Hội đồng. Ban quản trị dâng hương thỉnh an, lễ thỉnh sắc kết thúc.
Lễ Túc Yết
Lễ Xây Chầu – Hát Bội
Lễ Chánh Tế
Phần Hội – Lễ hội Bà Chúa Xứ
Phần hội diễn ra rất sôi nổi và đan xen với phần lễ. Với nhiều chương trình biểu diễn nghệ thuật đặc sắc, mang đậm nét văn hóa của 4 dân tộc Kinh – Chăm – Hoa – Khmer. Đến với Lễ hội vía Bà Chúa Xứ núi Sam, du khách vừa được tham dự lễ hội dân gian phong phú vừa có thể xin cầu tài cầu lộc cho người thân và gia đình.
Phần hội sẽ có các trò chơi dân gian như: Kéo co, đẩy gậy, thả diều nghệ thuật, trò chơi vận động liên hoàn, cờ tướng, hội thi chim hót, chọi gà, cờ người…Các hoạt động văn hoá nghệ thuật được biểu diễn như múa lân, múa mâm thao, múa đĩa chén … hứa hẹn sẽ là điểm đến lý tưởng cho du khách và người dân địa phương khi tham gia lễ hội ở An Giang.
Chuẩn bị lễ vật cúng khấn Bà Chúa Xứ
Các lễ vật khi cúng Bà Chúa Xứ
Thông tin chỉ mang tính chất tham khảo
- Mâm trái cây ngũ quả
- Hương, hoa tươi
- Đèn cầy
- Hũ gạo, hũ muối
- Trà, rượu trắng
- Bánh kẹo, trầu cau tươi
- Xôi chè, bánh bao
- Heo quay nguyên con (1 con). Theo phong tục tập quán ở nhiều nơi thì heo quay dùng để cúng phải được cắm một con dao nhỏ ở ngay sống lưng.
Bài văn khấn bà chúa xứ Châu Đốc chi tiết và đúng chuẩn
“Hương tử con lễ bạc thành tâm, cúi đầu thành tâm kính lễ Bà Chúa Sứ
Cúi xin được phù hộ độ trì. Hương tử con là: ……………………………………………..
Ngụ tại:…………………………………………………………………………………………………………………….
Ngày hôm nay là Ngày…………..Tháng……………….Năm
Con sắm sửa kim ngân, hương hoa, lễ vật chí thiết một lòng thành tâm dâng lễ, sám hối cầu xin phù hộ cho hương tử con được gia quyến bình an, cầu tài đắc tài, cầu lộc đắc lộc, bách sự cầu được như ý,…….(gia chủ muốn điều gì thì cầu xin bà chúa xứ điều đó). Hương tử con lễ bạc thâm thành, cúi đầu thành tâm kính lễ bà chúa xứ, cúi xin được phù hộ độ trì”.
Tượng Bà Chúa Xứ Núi Sam
Nguồn gốc pho tượng
Lịch sử về nguồn gốc pho tượng bà Chúa Xứ có nhiều giả thuyết chứa đựng nhiều điều bí ẩn còn lưu truyền đến ngày nay:
Theo truyền thuyết, tượng phật bà Chúa Xứ là một pho tượng cổ rất thiêng nằm trên đỉnh núi Sam từ rất lâu. Chứng minh cho điều này là bệ đá Bà ngồi vẫn còn tồn tại. Bệ đá có chiều ngang 1,60m; dài 0,3m; chính giữa có lỗ vuông cạnh 0,34m, loại trầm tích thạch màu xanh đen, hạt nhuyễn và hầu như không có ở địa phương.
Theo nhà khảo cổ học người Pháp là Malleret đến nghiên cứu vào năm 1941. Tượng Bà Chúa Xứ Núi Sam thuộc loại tượng thần Vishnu (nam thần), tạc dáng người nghĩ ngợi, quý phái, chất lượng bằng đá son, có giá trị nghệ thuật cao. Được tạc vào cuối thế kỷ 6 và rất có thể đây một trong số hiện vật cổ của nền văn hóa Óc Eo.
Sau này, nhà văn Sơn Nam cũng đã chép rằng: “Tượng của Bà là pho tượng Phật đàn ông của người Khmer, bị bỏ quên lâu đời trên đỉnh núi Sam. Người Việt đưa tượng vào miễu, điểm tô lại với nước sơn, trở thành đàn bà mặc áo lụa, đeo dây chuyền. Và từ đó “Bà Chúa Xứ” là vị thần có quyền thế lớn ở khu vực ấy, xứ ấy.”
Theo sách Kỷ lục An Giang (năm 2009): tượng Bà là “pho tượng bằng đá sa thạch xưa nhất Việt Nam” và “có áo phụng cúng nhiều nhất”.
Ly kỳ câu chuyện di chuyển Bà xuống núi
Sau khi phát hiện tượng Bà, người dân mới cung thỉnh Bà xuống chân núi để tiện cho việc nhang khói, chăm sóc và tôn thờ. Nên các bậc cao niên trong làng thời đó đã hội họp bàn bạc đưa Bà xuống núi dựng miếu thờ. Chín thanh niên trai tráng, lực lưỡng được giao nhiệm vụ khiêng tượng Bà xuống núi. Nhưng kỳ lạ là dù làm thế nào thì tượng Bà cũng không hề nhúc nhích.
Đúng lúc đó, có một cô gái được Bà nhập xác báo mộng phải cử 9 cô gái đồng trinh, tắm gội sạch sẽ lên làm lễ rước Bà xuống. Điều kỳ tích xảy ra sau khi làm theo thì 9 cô gái đã khiêng tượng Bà xuống một cách nhẹ nhàng.
Khi rước tượng Bà đến chỗ lập miếu thờ ngày nay, bỗng nhiên tượng Bà nặng trĩu không thể đi tiếp được nữa. Các bậc trưởng lão mới khẳng định rằng, Bà đã chọn nơi này nên đã đặt tượng xuống tựa lưng vào vách núi, nhìn ra ngoài cánh đồng, nơi dân làng sinh sống để lập miếu thờ.
Bà Chúa Xứ giúp người dân chống giặc ngoại xâm
Câu đối
Cầu tất ứng, thí tất linh, mộng trung chỉ thị,
Xiêm khả kinh, Thanh khả mộ, ý ngoại nan lượng.
Có nghĩa là:
Cầu bà tất được, ban thì tất linh, báo điềm trong mộng,
Người Xiêm khiếp sợ, người Thanh kính nể, không thể tưởng tượng được.
Chuyện kể linh thiêng về Bà Chúa Xứ
Miếu Bà Chúa Xứ Núi Sam
Ở thời điểm năm 2009, thì Miếu Bà Chúa Xứ Núi Sam là “ngôi miếu lớn nhất Việt Nam”. Hiện nay đây là điểm du lịch tâm linh nổi tiếng tại An Giang.
Những lưu ý khi tham dự lễ Vía Bà Chúa Xứ An Giang
Nếu bạn đang đi hoặc dự định lên kế hoạch tham gia Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ Núi Sam – Châu Đốc cần lưu ý một số vấn đề như sau:
- Không mua nhang đèn của các đối tượng đi bán dạo. Để an toàn thì nên chuẩn bị sẵn hoặc vô các cửa hàng lớn để mua.
- Không cho người lạ giật đồ cúng ghi CẦU AN hộ.
- Không đặt heo quay của các đối tượng cò mồi đeo bám du khách.
- Tuyệt đối không nhận lộc người khác nhét vào tay, lỡ lấy thì bị chặn đòi tiền gáng chịu.
- Cần thận tài sản cá nhân coi chừng bị móc túi lúc chen chút.
- Không tham gia thả cá, thả chim …
- Gặp sự cố vui lòng liên hệ Công An phường Núi Sam : 02963 862 042
Đến hẹn lại lên, hễ cứ độ mỗi dịp tháng 4 là người dân từ khắp các địa phương đều nô nức đi du lịch An Giang, về Vía Bà Chúa Xứ Châu Đốc với hy vọng sẽ mang về cho gia đình nhiều may mắn và phước lành trong năm.
An Giang có nhiều địa điểm check-in nổi tiếng, các bạn có thể tham khảo thêm check-list dưới đây:
- Hồ Tà Pạ
- Rừng Tràm Trà Sư
- Lăng Thoại Ngọc Hầu
- Núi Cô Tô
- Cây thốt nốt trái tim
- Chợ Tịnh Biên
- Chợ nổi Long Xuyên
- Núi Ông Két
- Chùa Lầu
- Thánh đường Hồi giáo Jamiul Azhar
- Khu du lịch Vạn Hương Mai
- Khu du lịch Đồi Tức Dụp
- Khu du lịch Núi Cấm
- Chợ Châu Đốc
- Búng Bình Thiên
Các tour du lịch An Giang nổi bật
- Tour rừng tràm Trà Sư 1 ngày từ Cần Thơ
- Tour Châu Đốc 2 ngày 1 đêm
- Tour Cần Thơ Cà Mau An Giang 3 ngày 2 đêm
- Tour Cần Thơ An Giang Đồng Tháp 2 ngày 1 đêm
- Tour hành hương Châu Đốc 1 ngày
- Tou du lịch An Giang 1 ngày từ Cần Thơ
- Tour miền Tây 3 ngày 2 đêm từ Sài Gòn
Nguồn tham khảo: https://vi.wikipedia.org/wiki/L%E1%BB%85_h%E1%BB%99i_mi%E1%BA%BFu_B%C3%A0_Ch%C3%BAa_X%E1%BB%A9
